2019, gelecek geldi
kavga, polemik, basitlik ve skandallarla dolu magazin programlarımızı geçmişte en çok besleyen, bugünlerde ise görmeye hasret kaldığımız gece kulüplerinin ihtişamlı ve hedonist geçmişine doğru bir yolculuğa çıkıyoruz.
karanlık istanbul gecelerinin şöhretini ülke sınırları dışına duyuran, gece hayatının “eğlence ötesi prensi” ceylan çaplı doğru yerde, doğru zamanda, doğru kulübü açarak liberalleşen türkiye’nin bebeği x jenerasyonunun kaderini değiştirdi.
yazı & araştırma & video: şokopop ekibi
düzenleme: can pürüzsüz/140journos, fem fahralı/140journos
illustrasyon: ozan aktuna/140journos
instagram story görselleştirmesi: efe tatlıcı/140journos
geleceğin kulübü 2019, bundan tam 26 yıl önce bir yaz gecesi kapılarını gece kuşlarına ilk defa açtığında mekanın yaratıcıları ceylan çaplı, mehmet cavcı ve şeniz bengüer, bu otomobil mezarlığından bozma kulübün efsaneleşeceğinden habersizdi. oysa 2019, o yaz sezonu kapatırken binlerce gencin yanı sıra celebritylerin, sanatçıların, yerli ve uluslararası basının, muhafazakarların ve hatta türkiye büyük millet meclisi’nin radarına takılmıştı bile…
tıpkı 1977’de new york’ta kapılarını açan studio 54 gibi, hem bir neslin eğlence anlayışını şekillendirdi hem de içeri giremeyenlerin bile hakkında konuştuğu bir tür çekim merkezine dönüştü. ancak 2019’un hatırası long term memory loss yaşayan toplumsal belleğimizden hızla silinip gitti. şokopop ekibi olarak araba kazasında kaybettiği hafızasını oktay ve arkadaşlarının fotoğraflarına bakarak geri getiren bediş gibi arşivlere dalarak ve dönemin tanıklarıyla konuşarak, toplumsal hafızamızın kaybolan bu kısmını geri getirmeye çalıştık.
müdavimlerinin anlattığına göre 2019, istanbul keşmekeşinin içinde kimsenin birbirini dikizlemediği, derdini kapı dışında bırakıp yargılanmadan eğlenebildiği bir tür kurtarılmış bölge. 2019’un ve ceylan çaplı’nın istanbul gece hayatına bıraktığı mirası anlamak için dönemin şartlarına yakından bakmak gerekiyor…
1960’larda gazino ve pavyon eğlencelerine bir alternatif olarak konumlanan gece kulüpleri, bu on yılın sonlarına doğru orkestra müziğinden uzaklaşarak disk jokeylere teslim olmaya başlıyor. “diskotek” ismi verilen yeni eğlence tipi, tüm dünyaya dalga dalga yayılırken bizde de karşılığını buluyor.
1964 yılının aralık ayında sıraselviler’de 400 plakla gece kuşlarını ağırlamaya başlayan türünün ilk örneği tefo’nun yeri ve 70’lerde bayrağı devralan elmadağ’daki hydromel ve çankaya’daki apple, batılı anlamdaki ilk diskotekler oluyor. dünyayı etkisi altına alan disko çılgınlığı türkiye’de batıdaki gibi anlı şanlı bir patlama gerçekleştiremiyor. sebebi genç nüfusun ideolojik kutuplaşması, ekonomik krizler ve sokaklara yansıyan kanlı çatışmalar… gündelik hayatı tehdit eden anarşi, çok geçmeden yerini 12 eylül darbesiyle gelen sokağa çıkma yasaklarına bırakınca gece hayatı tamamen sekteye uğruyor. böylelikle yaşama sevinci ve haza odaklanan disko kültürü, türkiye’de filizlenecek ortamı bulamamış oluyor.
bu kaotik dönemde sağ sol çatışmasının merkezlerinden istanbul üniversitesi’nin tarih bölümünü kazanarak tarsus’tan istanbul’a taşınan 22 yaşındaki ceylan çaplı, geçimini sağlamak için ali poyrazoğlu tiyatrosu’nun önünde kitap satmaya başlıyor. lise yıllarından beri en büyük hayali tiyatro oyuncusu olmak olan çaplı, çalışma azmiyle poyrazoğlu’nun dikkatini çekiyor ve uzun sayılmayacak bir süre içinde önce tiyatronun gişesinde bilet kesmeye, ardından turne organizasyonluğuna ve nihayet yöneticiliğe kadar yükseliyor. ali poyrazoğlu tiyatrosu’nda oyunculuk da yapmaya başlıyor ve bir süre sonra, dönemin gözde tiyatrosu şan tiyatrosu’na geçerek, neşe-i muhabbet, büyük kabare gibi görkemli showların idari işlerini üstleniyor.
aynı zamanda sıkı bir gece hayatı müdavimi olan ceylan; her gece o bar senin bu bar benim dolaşırken, arkadaşlarının “hadi madem bu kadar çıkıyorsun kendi mekanını kendin aç” ısrarlarına kulak veriyor ve 1984 yılında lunapark gazinosu’nun sahibi hasan ekici’nin tequila bar’ını işletmeye başlıyor. burada zeki müren ile tanışan ceylan, 1986’da paşa’nın dükkanına rahat gelip gidebilmesi için yine talimhane’de yeni bir adrese geçiyor. ismini kapı numarasından alan “14” adlı bu yeni mekan sanat güneşi’nin vazgeçilmezi haline geliyor. müren’in ceylan çaplı’ya olan desteğinin sebebine gelince… daha önce dönemin ünlü gay bar’ı valentino’yu meşhur eden zeki müren, işletmenin gazetecileri içeri alması ve alkollü fotoğraflarının gazetelere yansıması üzerine, valentino’ya rakip çıkarmaya karar veriyor. yeni barı 14’ü evi gibi benimsiyor. levent’teki villasından her gece çıkıp gündüz saatlerinde görülmekten imtina edeceği talimhane’ye geliyor. sabahın ilk ışıklarına kadar 14’te eğlendikten sonra, taksim’den gazetelerini alıp tekrar evinin yolunu tutuyor. sanat güneşi’nin bu rutini; onu görmek ve onunla tanışmak isteyen bütün lubunyaları 14’e bir mıknatıs gibi çekiyor.
ceylan çaplı, zeki müren ile beraber dükkanına gelen bu ilgi ve bereketten son derece memnun ancak bu alaka ve desteğin de tabii ki bir bedeli var…
zeki müren duvara asılı fotoğrafının önünde kendisine özel olarak hazırlanmış geniş koltuğunda oturarak, kem gözlerden korunmak üzere önüne yerleştirdiği bir demet çiçekle barın açık olduğu her akşam arz-ı endam ediyor ve kimi zaman, divalığına yakışır talepleriyle 14’ün genç müşterilerine kendi eğlencesini dayatarak, ceylan çaplı’yı zor durumda bırakıyor. mekanda olduğu bazı geceler yalnızca kendi şarkılarının çalınmasını isteyen zeki müren, bazen de çok sevdiği viskinin etkisiyle solo performanslara başlıyor ve bu performanslar esnasında gürültü yapmaması için buzdolabının dahi fişinin çekildiği rivayet ediliyor.
bu arada 14, meşhur spartacus gay guide’da türkiye’nin tek gay bar’ı olarak yerini alınca, şehre gelen uluslararası lubunyalar da soluğu burada almaya başlıyor. ceylan bu dönemde edindiği arkadaşlarını fırsat buldukça gidip ülkelerinde ziyaret ederek ilişkilerini sıcak tutuyor.
italo disco ve hi-nrg türlerinin her yeri sardığı bir dönemde, bu parçaların fıkır fıkır ritmiyle dans pistinde fink atmak isteyen genç lubunyalar, 14’ün eski müdavimleriyle müren’siz gecelerde bile müzik konusunda kapışmaya başlayınca, ceylan çözümü hemen aynı sokaktan 20 kapı numaralı dükkanı kiralamakta buluyor.
1980’lerin ortalarına doğru gece hayatında yerini almaya başlayan apolitik yeni nesil; özallı yılların ruhuna uygun olarak eğlenmeyi son derece önemsiyor. önceki jenerasyonların rağbet ettiği gazino ve taverna kültürüne burun kıvırarak kendilerine özel yeni bir eğlence biçimi talep ediyorlar. betamax ve vhs kasetlerde izledikleri, dinamik dans parçaları çalan, devasa ses sistemlerine sahip büyük ışıl ışıl gece kulüpleri…
1984’te etiler ece bar’ın altında açılan studio 54 bu isteği karşılayan ilk kulüp oluyor. new york’taki orijinal studio 54’ten esinlenerek yaklaşık 10 sene sonra hizmete giren yerli ve milli studio 54, gençler tarafından yoğun ilgiyle karşılanıyor. hafta sonları gündüz saatlerinde düzenlenen alkolsüz matinelerde, italo disco hitleri eşliğinde kopan gençler, birer birer büyüyüp reşit oldukça kulüp sayısı ve çeşidi de artıyor. dünyadaki clubbing modasına 1980’lerin ortasından itibaren adapte olmaya başlayan istanbul gece hayatı, airport, discorium gibi yeni açılan kulüplerde yeni trendleri kovalıyor ve muasır medeniyetler seviyesine çıkma savaşı veriyor.
bundan yalnızca birkaç yıl sonra karabiberim şarkısıyla türkçe pop’a ağır bir darbe vuracak olan serdar ortaç, aynı dönemde discorium’da rap denemeleri yapıyor.
1989 senesinin bu tarihi gecesinde serdar discorium’da o jam’i pump up ededursun, şehrin ilk gay diskoteği twenty, geyler tarafından pek rağbet görmüyor. ceylan, tequila’dan beri yol arkadaşı olan mehmet cavcı’ya mekanın müziklerini emanet ediyor ve 2019’un kapanışına dek sürecek ortaklığın tohumları böylece atılmış oluyor.
ceylan çaplı 2004 yılında, milliyet gazetesi’nden yiğit karaahmet’e verdiği röportajda twenty’i şöyle anlatıyor: ‘‘biz twenty’i bir gay diskoteği olarak açtık. önceleri geyler çok ilgi göstermedi. sonra geylerle heteroseksüeller arasında kavgalar oldu. çünkü tanışmıyorlardı, birbirlerini itip kakıyorlardı. ilk defa eğlenmek için bir araya geldikleri yer burasıydı. aralarında mutabakatı sağladık. ben taraf tutamıyordum.’’
çaplı, taraf tutamadığını söylese de, tanıklarının anlattığına göre mekanın sahipleri her zaman lubunyalar. 20’nin heteroseksüellere karşı olan katı kuralları, lubunyalara işlemiyor. yaklaşık 100–150 kişi alan bu ufak kulübün, büyük bir parçasını oluşturan ceylan’ın favori müşterileri çoğunlukla giriş parası vermiyor, hatta kimi zaman içkileri ceylan tarafından ısmarlanıyor. heteroseksüel müşterilerin ilgisini öngöremeyen ceylan, istanbul elitlerinin mekanı mesken tutmasıyla bir defa daha şaşkınlığa uğruyor. ancak gey barların ‘‘marjinal bar’’ adıyla anıldığı bu dönemde; şamdan, pasha, 29 gibi mekanlarda son derece konforlu şartlarda eğlenmeye alışan sosyetenin, twenty’e girebilmek için yerine getirmesi gereken bazı kurallar var. milliyet gazetesi’nde yayımlanan aynı röportajda, ceylan çaplı kapı kriterlerini şöyle açıklıyor: “kravatlı, sakallı müşteri içeri alınmazdı. gelen insanların spor giyimli olması şarttı. müşterilerim arabalarının arkasına jean’lerini koyup buraya gelmeden değiştiriyorlardı. şamdan’da kırmızı halılarla karşılananları kurallara uymazlarsa biz içeri almıyorduk.”
vip kavramını geçersiz kılan bu ufak barın, mix kitlesine yakışır karmaşıklıkta bir müzik seçkisi var. güncel pop şarkıları, rock ve oldies’in ardından, mehmet cavcı’nın ısrarıyla, after saatlerde, ingiltere, amerika ve ibiza’yı etkisi altına alan elektronik dans müziği çalmaya başlıyor. house ve techno müziklerini ilk defa dinleyen müşterilerin hatrı sayılır bir kısmı beğenmeyerek kulübü terk etse de, bu yeni müziğin methini duyarak kulübe gelmeye başlayan gençler, sabahın ilk ışıklarına kadar twenty’nin dans pistini dolduruyor.
ceylan 1990 yılında, müşterilerin twenty’e sığmadığı gerekçesiyle hemen yanındaki 19 numaralı dükkanı kiralıyor. 14 zamanında kurduğu amsterdam ve londra bağlantıları sayesinde sık sık avrupa’ya seyahat eden ve batı’nın müzik piyasasını takip etme şansı yakalayan ceylan çaplı ve mehmet cavcı, buralarda edindikleri müzik ve kulüpçülük bilgileriyle istanbul’u underground eğlenceyle tanıştırmak için kolları sıvıyor.
19 istanbul’da sadece elektronik dans müziği çalan ilk ve tek kulüp olarak twenty’nin hemen yanında açılıyor. cavcı’nın amsterdam’da yüklü plak alışverişleri yaparken tanıştığı outland records’un sahibi pieter hoovers, bu yenilikçi ikiliye hollandalı dans grubu pantera’yı öneriyor. pantera dans grubu istanbul gecelerinin o güne kadar hiç tanık olmadığı derecede erotik dans showlarıyla izleyenleri adeta hipnotize ediyor. basının görüntü almasına izin verilmeyen bu iki kulüpte yaşanan discreet eğlencenin namı giderek tüm şehri sarıyor.
henüz internetin hatta özel radyoculuğun bile ortaya çıkmadığı bir zamanda
yeni parçaların yalnızca kulüpte dinlenebiliyor olması, müzik kovalamayı hem djler hem de müdavimler için özel bir deneyim haline getiriyor.
sevdikleri parçaları sadece twenty ve 19’da dinleyebilen gençler ritmin kölesi olup bu yeni müziği özledikçe soluğu ceylan’nın mekanlarında alıyor. dansın garanti olduğu bu iki mekana yalnızca müzik için değil, yeni ve albenili kostümleriyle gövde gösterisi yapmak veya sadece şehrin cool crowd’uyla aynı havayı solumak için gelenler de mevcut. istanbul’un göbeğinde, kendilerine 4 metreye 13 metrelik, cinsiyetsiz ve sınıfsız bir özgürlük alanı bulan gençler, bu iki kulübü adeta zeki müren’in 14’ü sahiplenişi gibi sahipleniyorlar.
popüler gece kulüplerinin çoğunlukla yazlık ve kışlık şubelere ayrıldığı bu dönemde, 19 ve twenty müdavimleri de yazlık mekan talep etmeye başlayınca ceylan ve mehmet cavcı yeni operasyonları için arayışlara başlıyor.
özkan uğur‘un bulduğu gelecekten gelen bu isim, ceylan çaplı ve silah arkadaşlarına 1979 yapımı mad max’i andıran bir distopyanın düşlerini kurduruyor. 29 gibi meşhur mekanların dekorasyonunda imzası bulunan mimar ve ressam kadir akorak, bu zamanın ötesindeki düşün gerçekleştirilebilmesi için çaplı ile güç birliği yapıyor. ceylan ayrıca yakın çevresinden aklına ve vizyonuna güvendiği arkadaşlarını, buldukları bu boş araziye götürüp fikir alıyor. bunlardan biri de bebek’te bir pizza dükkanı olan oyuncu aslı altan. ceylan yakın arkadaşı olan altan’ı 2019 içinde bir hot dog büfesi açmak için ikna ediyor.
2019 ekibi yalnızca kendi davetlilerinin katıldığı bir pre-açılış düzenliyor ve geceye 14, 19 ve 20’den beri ceylan’ın mekanlarına devamlı giden clubberlar ve yakın çevreleri davet ediliyor. işletmeci şeniz bengüer’in adres defterinin datasıyla pre açılış gecesine davet edilenler arasında zeynep tunuslu, özkan uğur, leyla alaton, billur kalkavan, ayşegül nadir gibi isimler yer alıyor.
pre açılışın ertesi günü, 2019 “grand opening” ile kapılarını tüm istanbullulara açıyor. ahlakçılığın, tutuculuğun kapı dışarı bırakıldığı bu dünyaya girenler özgürlüğün ve eğlencenin belki de o güne dek ilk defa bu denli tadına varıyor.
ceylan’ın tiyatro geçmişi onu kulüplerinde daima teatral denemeler yapmaya itiyor. hollanda’dan gelen drag queenlerin baştan çıkarıcı performansları, striptiz şovlar, dans pistinin ortasına kurulan kick boks ringi, tavandan sarkan dev salıncak ve birbirinden eğlenceli temalarla her geceye özel deneyimler sunuyor. kimi zaman yabancı djler, kimi zamansa mehmet cavcı’nın avrupa’dan topladığı dönemin hit plakları ve parçalarıyla yüksek bpmlerde kopan 2019’a “müzik cumhuriyeti” sıfatı veriliyor. bu açık hava kulübünden yükselen techno müzikte, “dakikada 400 atan kalpler”e eşlik eden yegane şey ise dönemin en popüler içkisi sex on the beach.
2019, istanbullu kulüp meraklılarının yanı sıra yabancı sanatçı ve turistlerin de ilgisini çekiyor. kulübü ziyaret edenler arasında elton john, faithless, jean paul gaultier ve madonna’nın dansçıları da var. 25 haziran 1993’te inönü stadı’nda konser vermeye gelen metallica, konser sonrası after’a 2019’a geliyor ve sabahın ilk ışıklarına dek partiliyor.
metallica bu araba hurdalığında ufak tefek yaramazlıklar yapadursun, ceylan’ın diğer mekanı 14’te tanışan istanbullu lubunyalar ve almanya gey federasyonu temsilcisi heribert mürmann, 2 temmuz 1993 haftasında, ‘‘cinsel özgürlük etkinlikleri’’ adı altında türkiye’nin ilk lgbti onur yürüyüşünü organize etmek için çalışmalara başlıyorlar. yürüyüşten önceki akşam, aralarında ingiltere ve almanya’dan gelen milletvekillerinin de olduğu aktivistler, 2019’da toplanıyor ve burada etkinlik için yaptırdıkları “christopher street day” tişörtlerini satıyor. gecenin ilerleyen saatlerinde, saat 04:00 sularında, 2019’un yüksek tempodaki müziği aniden durduruluyor. dönemin istanbul emniyet müdür yardımcısı hüseyin kocadağ’ın yönetimindeki polis baskını, başta çoğu müşteri tarafından dans şovların bir parçası sanılıyor ancak polisin artan şiddetiyle durumun ciddiyeti kısa sürede anlaşılıyor. aralarında onur haftası için istanbul’a gelen yabancı milletvekillerinin, istanbullu lubunyaların ve o akşam 2019’da eğlenme amaçlı bulunan birçok kişinin bulunduğu bir grup insan gözaltına alınıyor ve kulüp bir süreliğine mühürleniyor.
baskının ertesi günü 3 temmuz 1993’te yapılması planan onur yürüyüşü, istanbul valiliği tarafından “örf ve adetlere, toplumun değer hükümlerine aykırı” olduğu gerekçesiyle yasaklanıyor ve aynı gün uluslararası lgbti+ aktivistleri sınır dışı ediliyor. kısa bir süre sonra eğlenceye kaldığı yerden devam eden 2019’un açık olduğu her gece kapısında saat 23:00’ten itibaren kuyruklar oluşuyor.
’93 yazındaki bu ilk sezon polis baskınları ve medyanın baskılarına rağmen
büyük bir ihtişam ve ünle kapanıyor. ceylan çaplı, ortağı mehmet cavcı ve işletmecisi şeniz bengüer kulüpçülük serüvenlerine kışlık mekanları twenty, 19 ve 14’te devam ederken, 1993 yılının aralık ayında beklenmedik bir skandal patlak veriyor…
90’lı yıllarda varlıklı ailelerin en büyük kabusu olan adnan hoca tarikatı,
ceylan çaplı’nın da başına bela oluyor. ceylan’ın çocuğu gibi gördüğü müşterilerinden bazılarını adnan hoca’nın gösterişli müritlerinin pençelerinden kurtarması üzerine, entrika ağlarını örmeye başlayan örgüt 14’te gizli kameralarla çekim yapıyor ve bu görüntüler star tv’de kadir çelik’in programında yayınlanıyor.
dönemin sınırlı teknolojisi ile yapılan bu gizli kayıtta, içeride ne olduğu pek de anlaşılır gibi değil. ancak medya yine de iştahla marjinal eğlence konusunun üzerine gitmeye devam ediyor. dönemin refah partisi kayseri milletvekili salih kapusuz, kulüpte yaşananların gazete sayfalarında yayınlanması ve televizyon ekranlarında gösterilmesiyle “ülkenin baştan sona bir kulüp haline dönüştürüldüğünü” ifade ederek, türkiye büyük millet meclisi’ne bir önerge sunuyor. yayınlanan önergenin ardından 14, beyoğlu cumhuriyet savcılığı tarafından bir aylığına mühürleniyor ve ocak 1994’te hizmete kaldığı yerden devam ediyor. ceylan çaplı adnan hocacılara karşı açtığı tazminat davasını 1997 yılında kazanıyor.
2019 sadece yerli basının değil yabancı basının da dikkatini çekiyor. bu dönemde önce “european discotheque review” dergisine kapak oluyor ve ardından “light and sound” dergisinde yer alıyor. kulübün gördüğü bu olağanüstü ilgi kış aylarında da hakkında konuşulmasını sağlıyor. 2019, isminin twenty ve 19’u geride bırakması üzerine, kışlık mekanı ayıran duvarı yıkmaya karar veriyorlar ve böylece 19 ve twenty birleşerek 2019 haline geliyor.
basının yeni trend olarak sunduğu marjinal eğlenceler, ankara’da da karşılığını buluyor. 1993 kışında, central saint martins’de moda tasarımı okuyan genç öğrenci mert alaş; memleketi başkente dönerek 2019’un iç anadolu editionı sayılabilecek “too much”ı açıyor.
bütün kış röportaj vermediği basın organı kalmayan ceylan çaplı, kendi ifadesine göre adnan hoca tarikatı ve 2019’u hedef gösteren herkese inat; 1994 yazında maslak 2019’u tekrar açıyor. mad max temalı bir partiyle açılan bu sezon kulüp o kadar popülerleşiyor ki, açılış partisi adeta bir istanbul “who’s who” şovuna dönüşüyor. dönemin taze celebrityleri demet akalın ve gülben ergen’in de mad max partisine katılanlar arasında olması, 2019’un geldiği noktayı kanıtlar nitelikte.
popülerlik mekanın ruhunu tehdit eder hale gelse de kemik kitlesi 2019’dan vazgeçmeye niyetli değil. önceki sezon kazandıkları deneyimle artık müzik konusunda kendilerine has bir çizgi oluşturan mehmet cavcı ve ekibi, 2019’un bu son yılında elektronik müzik severlere unutulmaz geceler yaşatıyor.
murat uncuoğlu, u.f.u.k., dj cure-shot, dj tangun, dj tarkan, ilker tandoğan ve beyza kabinde gerçekten sevdikleri müziği çalabiliyor olmaktan ve ceylan’ın müziğe olan yaklaşımından son derece memnun. bu dönemde ajda pekkan’ın ceylan çaplı’ya 2019’da konser verebilmek için astronomik bir rakam önerdiği, ancak cavcı ve djlerin itirazları üzerine teklifi geri çevirdiği anlatılıyor.
henüz kimsenin kredi kartı kullanmadığı bu dönemde, gecelik hasılatlar battal boy çöp poşetlerinde taşınır hale geliyor. tabii bu durum geçen sezon arsayı ceylan ve cavcı’ya yok paraya kiralayan arsa sahibi ailenin iştahını kabartıyor. arsa sahibinin sürekli artan talepleri ve üstü kapalı tehditleri ceylan’ı canından bezdiriyor.
1994 sezonu kapanırken ceylan ve şeniz bengüer hiç kimseye itiraf edemeseler de, bu yazın maslak’taki vahalarında geçirdikleri son yaz olduğunun bilincindeler.
mehmet cavcı 2019’la zirveye ulaşan elektronik müzik tutkusunu daha somut bir ürüne dönüştürme hayali ile, ceylan çaplı’yı da ikna ederek, 1994’te radyoculuğa başlıyor. 96.2 frekansından all-star bir kadroyla yayın hayatına başlayan radio 2019, gece yayınlarında “dance department” adıyla kulübün etrafında toplanan djlerin setlerine yer veriyor ve böylece türkiye’de elektronik dans müziği çalan ilk radyo oluyor. hollandalı sanatçı dadara, radio 2019’un görsel kimliğini tasarlıyor. radyonun imajı ve tanıtımında büyük katkıları olan öncü dj ve prodüktör izzet öz ise uzun yıllar trt’de hazırlayıp sunduğu müzik programı “teleskop”a radio 2019’da devam ediyor.
12 aralık 1994’te üç bin davetlinin katıldığı büyük bir parti ile radyonun açılışı kutlanıyor.
kendi müziğini yaratmak konusunda kararlı olan radio 2019 ekibi, 2019 productions’ı kuruyor ve ilk projeleri devrin tirajı en yüksek albümlerinin sahibi yonca evcimik oluyor. ceylan çaplı’yı şan tiyatrosu’nda çalıştığı dönemden beri tanıyan yonca evcimik, 14’ün ilk günlerinden beri ceylan’ın mekanlarını sık ziyaret ediyor ve ikilinin arkadaşlığı bu süre boyunca taze kalıyor. 1991’de yayınlanan ilk albümü “abone/dansçı” ve ardından üst üste çıkardığı hitleriyle türkçe pop’un o günlerdeki tartışmasız lideri haline gelen yonca evcimik, eski dostu ceylan ve ekibiyle kafa kafaya vererek dünyaya açılma planları yapıyor.
yoncimik’in uluslarası hayalleri pieter hoovers’ın sahibi olduğu outland records ve 2019 productions ortak yapımı ingilizce bir ep kaydetmek üzere amsterdam’a gitmesiyle gerçek oluyor. albümü üzerine çalışırken, bir yandan da yeni denediği elektronik dans müziğini, bu türün önemli merkezlerinden birinde inceleme şansı yakalıyor. ortaya çıkan ürün dönemin ruhuna uygun olarak son derece cesur sözlere sahip ‘‘I’m hot for you’’ şarkısı oluyor. avrupa çıkarması için görüntüsünde de bir revizyona giden yonca, kendini tamamen hollandalı ekibine emanet ediyor.
türkiyeli basın ordusunun da katılımıyla gerçekleşen chemistry dance club’daki lansman gecesi, aynı zamanda radio 2019’da canlı olarak yayınlanıyor. işler maalesef klipte öngörüldüğü gibi gitmiyor ve yonca’nın satışlardan yana yüzü gülmüyor. dönemin türkçe müzik yayını yapan televizyon kanalları, mastürübasyondan bahseden şarkı sözlerini ayıp ve müstehcen bulmaları gerekçesiyle klibi yayınlamıyor. kral tv’nin yayınlamadığı I’m hot for you, mtv’de yayınlanıyor ve avrupa dans chartlarında yerini alıyor.
ceylan çaplı ve silah arkadaşları, her şeye rağmen karanlık 90’lar türkiye’sinde aydınlık varlıklarını sürdürebilmek için ciddi mücadeleler veriyor. madımak’ın, bahriye üçok ve uğur mumcu suikastlerinin yaşandığı bu yıllarda, radikal islamcıların hedefi haline gelmekten imtina eden 2019 ekibi, kendi içinde yavaş yavaş görüş ayrılıkları yaşamaya başlıyor. 1995 yazı yaklaşırken ceylan yazlık mekanı açmayacağını açıklıyor ve ardından radio 2019’daki hissesini kaya çilingiroğlu’na satarak, 2019 serüvenini tamamen sonlandırıyor. radyonun el değiştirmesiyle yayın çizgisi ve politikası da değişmeye başlıyor ve ceylan’dan kısa bir süre sonra, mehmet cavcı da, yeni ortağının hülya avşar’ı dj yapma çabası sonucu radyo hisselerini kaya çilingiroğlu’na devrediyor.
mekan, 1995 yazında yeni bir işletme tarafından 2020 adıyla yeniden açılıyor ancak başta eski müdavimler olmak üzere bu yeni mekan kimseyi mutlu edemiyor.
iki sezon boyunca, açık olduğu her gece sabahın ilk ışıklarına kadar eğlencenin durmadığı 2019 cumhuriyeti’nin, internet öncesi çağda ortaya çıkması hiç kuşkusuz dönemin eğlence dinamiklerini de etkilemişti. cep telefonlarının ve sosyal medyanın olmadığı bir dönemde, 2019’dan filizlenen clubbing kültürü, burada eğlenme şansı yakalamış bir jenerasyonun liberal deneyimler yaşayabildikleri bir karşılaşma alanı oluyor.
hayatının her döneminde dayanışma ve yardımlaşmaya önem veren ceylan, 2019 kapandıktan sonra bir daha bu ebatta bir kulüp açmıyor. iki senelik maslak macerasından sonra başladığı yere, talimhane’ye geri dönüyor. 19 ve twenty’i kapatıp, yerine açtığı ‘‘2c’’ adlı mekanı sürdürüyor ancak ilerleyen yıllarda elini ayağını gece hayatından tümüyle çekiyor.
son yıllarında inzivaya çekilen ve sağlık sorunlarıyla mücadele eden ceylan çaplı, 5 şubat 2008’de gece hayatına ve çok sevdiği istanbul’a ebediyen veda etti… binlerce insanın hayatına dokunan ceylan’ın ruhu, bugün hala sayesinde kendilerini keşfeden x jenerasyonunun anılarında yaşamaya devam ediyor.
yeniden bir araya gelen 2019 tayfası, 26 yıl öncesini yeniden yaratmak için harekete geçti ve radio 2019 tekrar yayın hayatına başladı. mehmet cavcı ve ekibi, şehri elektronik müzikle tanıştırdıkları geceleri ve ceylan çaplı’yı, bugün bambaşka bir çehre kazanan istanbul’da yad ediyor.
kah 70lere, kah 80lere, oradan hop 1993’e ve tekrar 2019’a ışınlandığımız bu serüvenin sonuna geldik.
şokopop watch & party: 2019
1993'te maslak oto sanayi’de açılan kült gece kulübü 2019'un anlatıldığı şokopop bölümünün ön gösterimi ile dj performanslarından oluşan “şokopop watch & party: 2019, gelecek geldi” 26 mart 2019'da zorlu psm studio’da gerçekleştirildi.
etkinlik tanıtımı
istanbul gece hayatı müdavimleri 1993 yazında maslak’ta kapılarını açan 2019’dan içeri girdiklerinde, bu otomobil mezarlığından bozma yazlık kulübün tıpkı 70’lerde new york’u kasıp kavuran studio54 veya 80’lerde manchester’da rave kültürünü yaratan the haçienda gibi efsaneleşerek şehrin belleğinde unutulmayacak izler bırakacağından habersizdi.
daha önce club 14 ve 20 gibi popüler mekanların işetmeciliğini yaparak istanbulluları kulüp kültürüyle tanıştıran gece hayatının altın çocuğu ceylan çaplı, 2019’un önünde saatlerce kuyrukta bekleyen müşterilerine her gece alışılagelmedik yeni bir entertainment sunuyor; drag queenler, zincirli erotik dansçılar, hayvan kılığında performans sanatçıları ve tabii ki aynı isimde bir radyo kanalının doğumuna ilham verebilecek kadar sıkı dj performansları.
şokopop ve 140journos bu efsanevi kulubün hikayesini anlatan ve sizi 1993’e geri ışınlayacak acid house soslu bir geceye davet ediyor.
kapı açılış
20:00
etkinlik başlangıç
21:00
line-up
enes gül
bxa
red bull sunumuyla: dj u.f.u.k. b2b ahmet şendil
türkiye’nin en derin magazin çukuru bu ay sizi istanbul gece hayatının en curcunalı, en parlak, en çılgın günlerini yaşadığı 1993 yılına ve “geleceğin kulübü” 2019’a götürecek bir kazı çalışması yapıyor.
bundan tam 26 sene önce maslak oto sanayi’de kapılarını açan otomobil mezarlığından bozma bu yazlık kulüp, şehrin belleğinde unutulmayacak izler bıraktı.
müdavimlerinin anlattığına göre 2019, istanbul keşmekeşinin içinde kimsenin birbirini dikizlemediği, kadınların ve queerlerin rahatsız edilmeden sosyalleşebildiği, derdini kapı dışında bırakıp yargılanmadan eğlenebildiği bir tür kurtarılmış bölge.
açtığı zamanın ötesinde mekanlarla gece hayatının dahi çocuğu ünvanını alan ceylan çaplı marie claire’e verdiği röportajda kulübün efsanevi dekorasyonunu şöyle anlatmış: “2019 yılındayız… bir nükleer savaş sonrasında dünya yok olmuş.geriye parçalanmış otomobiller, yanmış lastikler, su arıtma bidonları, çimento siloları, tır arkaları, sanayi atıkları kalmış. ve sağ kalabilmiş insanlar böyle bir dünyada yaşıyorlar… işte yarattığımız mekan bu.”
bu post apokaliptik atmosfer 2019’u türkiye’nin en çok merak edilen ve en çok tartışılan gece kulübü haline getiriyor. bazı geceler kulübe girip çıkanların sayısı sekiz bini buluyor. bunların arasında sosyete ve entertainment camiasından bir çok ünlü isim de var.
sadece 2 yaz açık kalabilen 2019 kısa ömrü içinde adını dünyaya duyurdu, world discotheque review dergisine kapak oldu. tbmm’de tartışıldı.
geleceğin kulübü 2019’un hikayesine gelecekten bakıp iç geçirmek ve 2019’un çağ atlatan müzikleriyle gelecekte bir gece raks etmek için 26 mart 2019’u takvimlerinizde işaretleyin! hatta 27 mart için izin alın!
facebook etkinlik sayfası
